Wanneer mensen aan antropologie denken, gaan hun gedachten vaak uit naar verre volkeren, exotische rituelen en veldwerk in afgelegen gebieden. Maar antropologie gaat in de kern over mensen, gedrag en cultuur — en die drie elementen spelen zich elke dag af binnen onze organisaties. Juist dáár ligt de kracht van antropologie en interne communicatie.
Interne communicatie als cultureel systeem
Ik zie interne communicatie niet simpelweg als het uitwisselen van informatie tussen medewerkers. Interne communicatie is een cultuurdrager. Het weerspiegelt hoe mensen met elkaar omgaan, wie het woord voert, wat er verzwegen wordt en hoe beslissingen werkelijk tot stand komen.
De combinatie van antropologie en interne communicatie helpt mij deze processen te doorgronden. Door een antropologische bril zie ik niet alleen wat er gecommuniceerd wordt, maar ook hoe en waarom. Welke woorden worden gekozen? Welke rituelen ondersteunen (of ondermijnen) de boodschap? En vooral: welke onderstroom bepaalt de werkelijke dynamiek?
De verborgen codes van organisaties
Elke organisatie heeft zijn eigen codes, gebruiken en symbolen. Denk aan de manier waarop een vergadering wordt geopend, aan wie er koffie haalt, of aan hoe e-mails worden afgesloten. Vaak zijn deze patronen onbewust. Maar juist daar schuilen inzichten die essentieel zijn voor effectieve interne communicatie.
Als communicatieantropoloog breng ik die codes in kaart. Ik onderzoek hoe cultuur zich vertaalt naar gedrag en hoe dat gedrag communicatie beïnvloedt — en andersom. Want pas als je begrijpt wat er écht speelt in de onderstroom, kun je bewust sturen op verandering en verbinding. Antropologie en interne communicatie vullen elkaar hier naadloos aan: de één duidt de context, de ander verbindt de mensen.
Macht, rolverdeling en hiërarchie
Interne communicatie raakt altijd aan macht. Wie mag iets zeggen, en wie niet? Wiens verhaal krijgt ruimte, en wiens verhaal verdwijnt in de wandelgangen? Antropologie helpt deze machtsstructuren zichtbaar te maken. Niet om te veroordelen, maar om te begrijpen hoe ze functioneren binnen een specifieke context.
Zo is in sommige organisaties de hiërarchie sterk leidend: mensen communiceren formeel, voorzichtig en met respect voor rangen en titels. In andere organisaties is het juist de groepscultuur die bepaalt wat er gezegd mag worden — en wat beter achterwege blijft. Geen enkele aanpak is per definitie fout, maar het is wel cruciaal om je hiervan bewust te zijn wanneer je werkt aan interne communicatie vanuit een antropologisch perspectief.
Rituelen als instrument
Rituelen binnen organisaties worden vaak onderschat. Toch zijn ze van grote waarde. Een maandelijkse ‘stand-up’, een vrijdagmiddagborrel, of een welkomstmail voor nieuwe collega’s zijn allemaal voorbeelden van rituelen die bijdragen aan cultuurvorming én communicatie.
Vanuit de combinatie antropologie en interne communicatie kijk ik met een scherp oog naar deze rituelen. Waar versterken ze de verbinding? Waar sluiten ze juist mensen buiten? Door bestaande rituelen te analyseren en waar nodig te herontwerpen, kun je communicatie op een natuurlijke manier versterken. Rituelen bieden houvast en ritme in een wereld die voortdurend verandert.
De rol van taal en symboliek
Taal is nooit neutraal. De woorden die we kiezen — en die we juist vermijden — zeggen veel over onze waarden, onze geschiedenis en onze toekomstverwachtingen. Als communicatieantropoloog onderzoek ik hoe taal binnen een organisatie werkt: welke termen geven vertrouwen? Welke zorgen voor afstand? En hoe kunnen we taal inzetten om écht contact te maken?
Ook symboliek speelt een belangrijke rol. Denk aan logo’s, architectuur, dresscodes of zelfs de inrichting van vergaderruimtes. Alles communiceert. Alles is onderdeel van het grotere verhaal dat een organisatie over zichzelf vertelt — intern én extern. Antropologie en interne communicatie maken dit verhaal zichtbaar en hanteerbaar.
Antropologie en interne communicatie: spiegel en motor
Mijn werk is soms confronterend. Niet omdat ik oordeel, maar omdat ik de spiegel voorhoud. Ik laat zien wat er speelt, waar patronen botsen en hoe communicatie veel meer omvat dan het zenden van berichten. Antropologie en interne communicatie bieden samen een andere kijk. Een blik die diep graaft, patronen herkent en ruimte maakt voor échte verandering.
Door deze aanpak help ik organisaties niet alleen beter te communiceren, maar ook beter te begrijpen wie ze zijn — en wie ze willen zijn.
Neem gerust contact met mij op om te bespreken wat ik voor jouw organisatie kan betekenen!
Vind mij ook op:
